Myelodysplastisch syndroom (MDS)

Myelodysplastisch syndroom is een beenmergstoornis waarbij er te weinig bloedcellen worden aangemaakt. Het gaat om de rode en witte bloedcellen en de bloedplaatjes.
 

Hoe ontstaat MDS?

MDS wordt veroorzaakt door een foutje in het DNA van de bloedstamcellen, dat later in het leven is ontstaan. Uit die stamcellen rijpen de bloedcellen daardoor niet goed uit. Er ontstaat daardoor een tekort aan goed functionerende bloedcellen. Ook hebben de bloedcellen soms een abnormale vorm. Dit wordt dysplasie genoemd. Daardoor kunnen de cellen niet goed fuctioneren.

Is MDS een ziekte van het beenmerg?

Het beenmerg is de bloedfabriek van het lichaam. Het bevindt zich in de holtes van de meeste grote botten. Het beenmerg bevat de bloedvormende stamcellen. Bij MDS functioneren die stamcellen niet goed. Daarom wordt MDS een beenmergziekte genoemd. Om de diagnose te stellen wordt naast het bloed ook vaak het beenmerg onderzocht.

Is MSD erfelijk?

MDS wordt veroorzaakt door foutjes in het erfelijk materiaal van de bloedstamcellen. Deze zijn in de loop van het leven ontstaan. Ze zijn niet aangeboren, en je kan ze ook niet doorgeven aan je kinderen. De ziekte is dus niet erfelijk. 

Wat zijn de symptomen van MDS?

Niet alle patiënten merken dat ze MDS hebben, het wordt soms bij toeval ontdekt. Komen er klachten, dan staan die van bloedarmoede vaak op de voorgrond. Zoals: 

  • Vermoeidheid 
  • Kortademigheid
  • Duizeligheid 
  • Hoofdpijn

Wat heeft MDS met leukemie te maken?

Het komt voor dat MDS ontaardt in een vorm van leukemie, acute myeloide leukemie (AML). Deze vorm van bloedkanker is agressief.

Hoe wordt MDS behandeld?

De behandeling van MDS hangt af van de ernst van de ziekte. Bij milde klachten krijgen patiënten EPO, om de bloedaanmaak te stimuleren, en de groeifactor GCSF, die zorgt voor meer witte bloedcellen. Als het nodig is, ontvangen patiënten transfusies met rode bloedcellen en/of bloedplaatjes. Afhankelijk van de afwijking in het DNA worden ook ander geneesmiddelen voorgeschreven. Is de ziekte ernstiger, dan kunnen patiënten die jonger zijn en fit genoeg, een stamceltransplantatie krijgen. Anders is een lichte vorm van chemotherapie een mogelijke behandeling.

Hoe vaak komt MDS voor?

MDS is een zeldzame ziekte. De diagnose wordt meestal pas boven de 60 gesteld, bij zo’n 700 mensen per jaar in Nederland. De ziekte komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Door de vergrijzing van de bevolking is de verwachting dat meer mensen in Nederland de ziekte MDS zullen krijgen.

Kun je genezen van MDS?

MDS is een verzameling van beenmergziekten. MDS is ongeneeslijk, maar het verschilt per patiënt hoe ernstig het is en hoe de ziekte zich ontwikkelt. Het verloop van de ziekte kan dus erg uiteenlopen. Van betrekkelijk onschuldig tot een agressieve leukemie.

Als bloeddonor help je onder andere patiënten met MDS. Zo bewijst het verhaal van Bob over zijn zus Janny: "Zonder bloedtransfusies was ze tweeënhalf jaar geleden al overleden."