Trombocytopenie, een tekort aan bloedplaatjes, is een symptoom van een andere aandoening. Het komt voor bij uiteenlopende ziekten, maar kan ook het gevolg zijn van een behandeling. Het meten van het aantal trombocyten in het bloed kan behulpzaam zijn bij het stellen van een diagnose of het afstemmen van de behandeling.
Wat is trombocytopenie?
Trombocytopenie betekent een tekort aan bloedplaatjes (trombocyten). Bloedplaatjes zijn nodig voor de bloedstolling. Bij een tekort aan bloedplaatjes kan het bloed niet goed stollen bij een verwonding. Ook kan het tekort tot spontane bloedingen leiden.
Letterlijke betekenis trombocytopenie
Het woord trombocytopenie komt uit het Grieks. Het bestaat uit de volgende delen:
- Thrombos (bloeddruppel)
- Cyt (cel)
- Penie (tekort)
Oorzaken van trombocytopenie
Trombocytopenie kan diverse oorzaken hebben. Het kan bijvoorbeeld gaan om een verstoorde aanmaak, een verhoogd verbruik of het wegvangen van bloedplaatjes.
Een veelvoorkomende oorzaak is chemotherapie. Die remt de aanmaak van bloedcellen in het beenmerg. Daarom krijgen kankerpatienten vaak een bloedplaatjestransfusie. Wist je dat wel 70% van de gedoneerde bloedplaatjes naar kankerpatiënten gaan?
Trombocytopenie kan ook andere oorzaken hebben, zoals medicijngebruik. Zo is bekend dat geneesmiddelen tegen epilepsie, zoals valproaat, de aanmaak van bloedplaatjes in het beenmerg remt. Alcoholmisbruik kan ook leiden tot een tekort aan bloedplaatjes.
Soorten trombocytopenie
Trombocytopenie kan op alle leeftijden voorkomen. Al vóór de geboorte, bij te vroeg geborenen, bij jonge kinderen en bij volwassenen. Een aantal voorbeelden:
Trombocytopenie bij de ongeborene
In zeldzame gevallen maken zwangere vrouwen antistoffen aan tegen de bloedplaatjes van hun baby. Die bloedplaatjes kunnen worden afgebroken waardoor de baby risico heeft op bloedingen. Sanquin draagt bij aan een studie om in de toekomst de risico’s bij zwangere vrouwen beter in te kunnen inschatten, zodat er tijdig behandeld kan worden.
Trombocytopenie bij te vroeg geborenen
Bij te vroeg geboren baby’s wordt regelmatig een ernstig bloedplaatjestekort gemeten. Dit kan leiden tot bloedingen, bijvoorbeeld in de hersenen. Sanquin’s onderzoekers hebben voor het eerst onderzocht wanneer het verstandig is om bloedplaatjestransfusies te geven.
ITP, trombocytopenie bij kinderen
ITP is een aandoening die bij jonge kinderen voorkomt, de gemiddelde leeftijd is anderhalf jaar. Het wordt veroorzaakt door auto-antistoffen tegen bloedplaatjes. Vaak gaat ITP vanzelf over, soms is er een behandeling met antistoffen nodig. Dit geneesmiddel wordt gemaakt uit plasma van donors. Soms wordt de ziekte chronisch.
ITP wordt ook ook wel genoemd: immuuntrombocytopenie, immuun trombopenie, immuun trombocytopenische purpura of idiopathische trombocytopenie purpura.
TTP, trombocytopenie bij volwassenen
TTP, Trombotische Trombocytopenische Purpura is een acuut ontstane levensbedreigende ziekte waarbij overal in het lichaam kleine bloedstolsels ontstaan in de bloedvaatjes. De organen die dit betreft gaan daardoor minder goed functioneren. Deze aandoening kent meerdere oorzaken waarbij de aanwezigheid van auto-antistoffen tegen een bepaald stollingseiwit het vaakst voorkomt. De behandeling is dan ook meestal gericht op het verminderen van deze auto-antistoffen. In tegenstelling tot ITP is TTP een aandoening die vooral volwassenen treft
Help door middel van bloeddonatie
Wist je dat we uit elke bloeddonatie ook de bloedplaatjes zuiveren? Daar zijn mensen met trombocytopenie ontzettend mee geholpen. Help patiënten met een tekort aan bloedplaatjes, word bloeddonor!