Veelgestelde vragen

Al het gedoneerde bloed testen we op vijf infectieziekten, die via bloed overdraagbaar zijn: hiv, hepatitis B, hepatitis C, hepatitis E en syfilis. Het bloed van nieuwe donors testen we ook op HTLV-I/II.

De verwekkers van deze zes ziekten kunnen lang, soms levenslang, in het bloed aanwezig blijven. Wanneer een virus of bacterie in je bloed zit, ben je een drager van de ziekte. Hiervan merk je zelf soms helemaal niets, maar je bloed is wel besmet. Sanquin staat voor een veilige bloedvoorziening: zowel voor de donor als voor de patiënt.

Wanneer blijkt dat je besmet bent met één van deze zes infectieziekten, dan lichten we je altijd in.

Bloedbank Sanquin helpt jaarlijks ruim 100.000 mensen met bloedproducten en plasmageneesmiddelen, oftewel bloeddonaties. Er is altijd vers bloed nodig, want bloed is beperkt houdbaar. Om nieuwe donors te werven is Sanquin at Work opgezet. Samen met werkgevers faciliteert Sanquin at Work bloed geven onder werktijd. Zo maken we het voor iedereen die werkt, een stuk makkelijker om iets te betekenen voor een ander.

Voor het AB0-bloedgroepsysteem gelden de volgende principes:

•Bloed van bloedgroep 0 kan aan iedereen worden toegediend. 
•Bloedgroep A kan worden toegediend aan patiënten met A en AB. 
•Bloedgroep B kan worden toegediend aan patiënten met B en AB. 
•AB kan alleen worden toegediend aan mensen die zelf ook AB hebben. 

Voor het rhesus-bloedgroepsysteem gelden de volgende principes:

•RhD-negatief bloed kan aan iedereen worden toegediend.
•RhD-positief bloed kan alleen worden toegediend aan mensen die zelf RhD-positief zijn.  

Bovenstaande regels gelden voor bloed, niet voor bloedplasma. Als een patiënt door eerdere bloedtransfusies of een zwangerschap een antistof tegen een bepaalde bloedgroep heeft ontwikkeld, dan moet naast de bovengenoemde ABO- en rhesus-bloedgroepen ook met andere bloedgroepen rekening worden gehouden.

Vrouwen

Daarnaast zijn er voor vrouwen jonger dan 45 jaar extra voorwaarden bij de selectie van donorbloed. Naast de AB0- en RhD-bloedgroep wordt er dan ook gekeken naar de bloedgroepen Rhc, RhE (van het rhesus-systeem) en naar de bloedgroep K (van het Kell-systeem). Voor vrouwen met een kinderwens is het belangrijk dat zij door een bloedtransfusie niet worden gesensibiliseerd  door delen van het donorbloed, zoals bijvoorbeeld het K-antigeen van het Kell-systeem. Wanneer dit wel gebeurt, maken zij antistoffen aan die later problemen kunnen geven bij een nieuwe bloedtransfusie of bij een pasgeboren baby.

Gezonde mensen hebben een zuurstofgehalte van 95% tot 100%.

Bloed neemt het zuurstof uit de longen op en zorgt er - via je aders - voor dat het in alle uithoeken van je lichaam terecht komt. Zodat jij alles kunt doen wat je wilt: sporten, dansen, praten, noem maar op. De lengte van al je aders is 100.000 kilometer, dat is 2,5 keer de wereld rond! Het zuurstofgehalte geeft aan hoeveel procent van hemoglobine (ijzer) in je rode bloedcellen zuurstof aan zich gebonden heeft. Door dit te meten kun je inschatten of je ademhaling en bloedsomloop effectief zijn. Dus of je longen genoeg zuurstof uit de lucht opnemen en of er voldoende zuurstof in je bloed terechtkomt.

Als je hersenen te weinig zuurstof krijgen, val je flauw.

Je bloed bestaat voor ongeveer de helft uit plasma. Plasma bestaat voornamelijk uit vocht en eiwitten. De andere helft bestaat uit bloedcellen (rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes).

Bloed van bloedgroep O-negatief kan over het algemeen aan iedereen worden toegediend. Iemand met deze bloedgroep wordt ook wel een 'algemene gever' genoemd.

Door bloed te geven kan je ijzervoorraad soms gaan dalen. Om een grote daling van je voorraad op tijd te signaleren, is de meting van alleen je Hb-gehalte bij elke donatie niet afdoende. Daarom bepalen we bij bloeddonors met enige regelmaat de ferritinewaarde. Dit is een maat voor de ijzervoorraad in je lichaam.

Je hebt zelf niet zoveel invloed op je ferritinegehalte. De tijd voor herstel van de ijzervoorraad wordt vooral bepaald door genetische aanleg en is voor iedereen verschillend. Ook tussen mannen en vrouwen is er verschil. Voeding speelt wel een rol, maar met een gevarieerd en gezond eetpatroon krijgen de meeste mensen voldoende ijzer binnen om de voorraad aan te vullen.

Als wij de indruk krijgen dat er een medische oorzaak zou kunnen zijn voor een lage waarde, dan verwijzen we je door naar je huisarts. Zijn jouw donaties de reden van een laag gehalte? Dan kunnen we het maximaal aantal donaties per jaar verlagen.

Niet te zwaar belasten is verstandig om een bloeduitstorting en/of een nabloeding te voorkomen. Om dezelfde reden kun je het verband het beste pas na een paar uur verwijderen.

Plasma is bloed zonder de bloedcellen. Het is het lichtgele of grijs-gele deel van het bloed waarin de bloedcellen vermengd zijn. Het plasma bevat water, eiwitten (albumine, globuline, fibrinogeen, enzymen), hormonen, glucose, zouten, vetten en antistoffen.

De hoeveelheid bloed in het menselijk lichaam is 7% en dit bestaat weer voor 86% uit water.

Gemiddeld heeft een vrouw 4,5 liter bloed en een man 5,6 liter. Bij iedere bloeddonatie geef je 500 ml bloed. Je lichaam kan dit goed missen, maar heeft wel weer tijd nodig om te herstellen.

Tussen twee bloeddonaties moet daarom minimaal 56 dagen (8 weken) zitten voor mannen; voor vrouwen is dat 122 dagen (4 maanden). De hersteltijd na een bloeddonatie is voor vrouwen namelijk langer.