menu

Het scheidingsapparaat: een ware revolutie in de bloedtransfusie

Stel je voor dat je opeens een nacht op het politiebureau moet doorbrengen om uit te leggen wat er mis ging met een zak bloed wat leidde tot een risico voor patiënten. Het overkwam oud-Sanquiner Hans Loos, nu precies veertig jaar geleden. Bij het Centraal Laboratorium van de Bloedtransfusiedienst - nu Sanquin - was hij verantwoordelijk voor de productie van bloedzakken.

Piepkleine gaatjes

Al snel bleken microscopisch kleine gaatjes in de bloedzak de aanleiding te zijn van het politieverhoor. Per ongeluk veroorzaakt tijdens het handmatig scheiden van bloed. In die tijd werd de bloedzak namelijk bewerkt met een klem om op die manier de verschillende componenten van het bloed te kunnen scheiden. Door een verkeerd gebruik van de klem waren de zakken geperforeerd. Daardoor was het bloed in de zak niet meer veilig voor transfusie; een patiënt liep een ernstige infectie op.

Scheidingsapparaat

Deze handmatige fout bij de bewerking inspireerde Hans en zijn medewerkers Wim Eitjes, Hennie Henrichs (de latere Ajax-bestuurder) en Peter Prins tot het bedenken en bouwen van het eerste automatische scheidingsapparaat. Dit scheidingsapparaat zorgde voor een ware revolutie in de bloedtransfusie in de hele wereld.

Hoe werkt het scheidingsapparaat?

Het scheidingsapparaat is - heel simpel gezegd - een pers. Voordat het bloed in het scheidingsapparaat komt, gaat het een centrifuge in. Door bloed hard rond te draaien, zakken de rode bloedcellen naar beneden en komt het plasma bovendrijven. Dan gaat het de pers in. De machine perst eerst het plasma in een apart zakje. Vervolgens perst hij de rode bloedcellen in een ander zakje. Er blijft altijd een restant achter met nog wat rode cellen, wat plasma en bloedplaatjes. Uit dit restant halen we de bloedplaatjes. Dat gaat op dezelfde manier. Het enige verschil is dat de centrifuge iets langzamer draait. Hierdoor zakken de rode bloedcellen wel, maar blijven de bloedplaatjes bovendrijven. Daarna gaat het in het scheidingsapparaat, dat de componenten scheidt. De rode bloedcellen, de bloedplaatjes en het plasma gaan naar patiënten. Met het plasma worden ook belangrijke geneesmiddelen gemaakt. Zo wordt elk onderdeel van jouw bloed optimaal gebruikt.

Kijk hier voor het apparaat in actie.

26 augustus 2021