Waarom dit onderzoek?
Donors en Sanquin ondersteunen samen de gezondheid van patiënten. Hoe hoger de kwaliteit van het bloed, hoe effectiever de behandeling van de patiënt. Sanquin onderzoekt daarom steeds welke factoren bijdragen aan de kwaliteit van bloedproducten.
Met dit rode bloedcelonderzoek kijken we of er een verband is tussen de leefstijl van de donor en de rode bloedcelkwaliteit Ook kijken we of het veranderen van leefstijl invloed heeft op de kwaliteit van rode bloedcellen.
Daphne Thijssen-Timmer, Directeur Bloedbank, legt uit waarom Sanquin dit zo belangrijk vindt.
Wat houdt het onderzoek in?
Als je deelneemt aan dit onderzoek vragen we je om op 3 tot maximaal 4 momenten je bloed te doneren voor onderzoek. We onderzoeken dan je rode bloedcellen en een klein deel van het plasma. We nemen geen extra lichaamsmateriaal anders dan je standaarddonatie af. Daarnaast vragen we je om voor je donatie de gezondheidsvragenlijst op het Smart Health platform in te vullen.
Eerst meer informatie?
Lees dan de informatiebrief [pdf] over het onderzoek naar rode bloedcelkwaliteit of bekijk de veelgestelde vragen.
Vragen?
- Wat houdt het bloedonderzoek precies in?
Rode bloedcellen circuleren gemiddeld 120 dagen in het bloed. In die tijdspanne raken de rode bloedcellen langzaam beschadigd, functioneren ze minder goed en veranderen daarmee langzaam. Ze worden onder andere kleiner, minder vervormbaar en ‘plakkeriger’. Mede door deze veranderingen is het menselijk lichaam in staat de beschadigde rode bloedcellen te herkennen en af te breken. Dit is een normaal proces en vindt onder andere plaats in de milt.
De kwalitatieve achteruitgang van rode bloedcellen ontstaat niet alleen tijdens circulatie in het lichaam, maar ook tijdens het bewaren voor transfusie. Het is opvallend dat de snelheid waarmee de kwaliteit van rode bloedcellen achteruitgaat enorm kan verschillen tussen donors.
Er zijn aanwijzingen dat leefstijl in specifieke gevallen van invloed kan zijn op rodebloedcelkwaliteit tijdens het bewaren voor transfusie. Die mogelijke relatie onderzoeken we. Ook onderzoeken we of veranderingen in leefstijlscore, in de looptijd van dit onderzoek, zorgen voor meetbare kwalitatieve veranderingen van rode bloedcellen tijdens het bewaren. Juist omdat rode cellen gemiddeld 120 dagen circuleren, verwachten we dat een veranderde leefstijl pas maanden na aanvang van de studie leidt tot meetbare effecten als het gaat om rode bloedcelkwaliteit. Daarom nemen we niet alleen bij de start, maar ook na 3, 6 en eventueel 12 maanden bloed af en onderzoeken we de kwaliteit van de rode bloedcellen tijdens bewaren.
- Krijg ik zelf ook de resultaten van mijn bloedonderzoek?
Nee, we kunnen je helaas geen inzicht geven in individuele resultaten van het onderzoek naar rode bloedcelkwaliteit. Dit onderzoek is heel kleinschalig opgezet, omdat we eerst willen kijken of er een mogelijk verband is tussen leefstijl en rode bloedcelkwaliteit. Als dat het geval is, dan is uitgebreider vervolgonderzoek nodig. We kunnen met de resultaten uit dit onderzoek geen conclusies trekken over individuele donors.
Natuurlijk krijg je na afloop van het onderzoek wel een toelichting op de onderzoeksresultaten van de hele onderzoeksgroep.
- Wat zegt de kwaliteit van mijn bloed over mijn gezondheid?
Niet zoveel. De samenstelling van het bloed is voor iedereen anders. ‘Gezond’ bloed voor de patiënt is iets anders dan ‘gezond’ bloed voor de donor. Bij dit onderzoek kijken we naar de kwaliteit van rode bloedcellen tijdens het bewaren voor transfusie. Hieruit kunnen we geen conclusies trekken over de gezondheid van de donor. Om inzicht te krijgen in de leefstijl van de donor, kijken we naar de leefstijl- en hartrisicoscore van het Smart Health platform.
- Ik doe niet actief mee aan het Smart Health platform, kan ik nog wel meedoen aan het bloedonderzoek?
Voor dit rode bloedcelonderzoek is het nodig om vlak voor alle donaties (bij start, na 3, 6 en eventueel 12 maanden) de gezondheidsvragenlijst op het Smart Health platform in te vullen. Alleen als je dat gedaan hebt, kunnen de onderzoekers de leefstijl- en hartrisicoscore goed vergelijken met de rode bloedcelkwaliteit. Dus alleen als je de gezondheidsvragenlijst op het Smart Health platform wilt vullen, kun je meedoen aan het rode bloedcelonderzoek.
- Kunnen zowel mannen als vrouwen meedoen aan het onderzoek naar rode bloedcelkwaliteit?
Nee, voor dit kleinschalige rode bloedcelonderzoek (onder 36 donors) selecteren we alleen mannen. Dit doen we zodat we de bloedresultaten tussen de verschillende donors zo goed mogelijk kunnen vergelijken. We verwachten dat we zo de grootste kans hebben om een effect te vinden. Als we ook echt een positief effect zien bij deze groep donors, dan willen we het onderzoek in de toekomst uitbreiden en zowel mannen als vrouwen mee laten doen.
- Op welke momenten moet ik bloed doneren voor dit onderzoek?
We vragen je om op drie tot vier momenten bloed te doneren voor het onderzoek: bij de start, na 3, 6 en eventueel na 12 maanden. Dat betekent het volgende:
Nadat je het toestemmingsformulier hebt ingevuld, nodigen we je binnen 1 week uit om bloed te komen doneren. De tweede keer is na 3 maanden, de derde keer na 6 maanden. Mogelijk vragen we je ook nog om na 12 maanden bloed te doneren voor het onderzoek. Dit vragen we alleen als de tussentijdse resultaten daar aanleiding voor geven. We nemen voor elke bloeddonatie telefonisch contact met je op om een afspraak te maken.
- Wat gebeurt er als mijn donatie wordt uitgesteld?
Als bij de keuring blijkt dat je donatie uitgesteld moet worden, dan krijgen onze onderzoekers daar bericht van. Je kunt wel deel blijven nemen aan dit onderzoek.
- Wordt mijn gedoneerde bloed ook nog voor de patiënt gebruikt?
Ja, een deel van je gedoneerde bloed wordt gebruikt voor patiënten, namelijk het plasma en de bloedplaatjes. De rode bloedcellen worden helemaal gebruikt voor het onderzoek en kunnen dus niet gebruikt worden voor patiënten. Je draagt met het onderzoek bij aan kennis over rode bloedcelkwaliteit, waardoor we patiënten in de toekomst mogelijk nog beter kunnen helpen.
- Welke informatie delen Sanquin en Smart Health?
Sanquin voert het rode bloedcelonderzoek uit. Smart Health deelt jouw leefstijlscore en hartrisicoscore uit het Smart Health platform. Sanquin deelt geen persoonlijke of onderzoeksgegevens met Smart Health.
- Welke gegevens verwerken jullie tijdens dit onderzoek?
Voor het onderzoek verwerkt Sanquin de volgende gegevens:
- Algemene gegevens (geboortejaar)
- Medische gegevens uit je donordossier (gewicht, lengte, het wel of niet hebben van diabetes mellitus type 2, oftewel suikerziekte).
- Sanquin ontvangt de leefstijlscore en de hartrisicoscore uit het Smart Health platform (per donor).
- Ik ben niet uitgenodigd voor het rodebloedcelonderzoek maar wil graag meedoen. Kan dat?
Nee, helaas is het alleen mogelijk om deel te nemen aan het onderzoek wanneer je een uitnodiging hebt ontvangen.
- Ik wil stoppen met het rodebloedcelonderzoek, hoe geef ik dat aan?
Je kunt op ieder moment tijdens het onderzoek beslissen dat je stopt. Daar hoef je geen reden voor op te geven. Je kunt dit zelf regelen via dit formulier. De gegevens die tot dat moment zijn verzameld, worden wel gebruikt voor het onderzoek. Het gedoneerde bloed dat nog niet is gebruikt voor onderzoek, wordt vernietigd.
Staat je vraag er niet bij? Neem dan contact op met de onderzoekers via [email protected].