Donorbloed redt dagelijks vele levens én verbetert kwaliteit van leven. Maar donorbloed kan ook een gevaarlijke kant hebben. Zo kunnen bij een bloedtransfusie witte bloedcellen zorgen voor complicaties. Sanquin zorgt met jarenlange innovatie voor zo veilig mogelijke bloedtransfusies.
Donorbloed kan antistoffen oproepen
Dirk de Korte is onderzoeker bij Sanquin en legt uit hoe dat zit: "Veel mensen denken dat een zak met donorbloed 'gewoon' bloed bevat. Dat was heel vroeger ook het geval. Wie bijvoorbeeld in de Spaanse Burgeroorlog gewond raakte, kreeg een-op-een bloed van iemand anders toegediend. De ontvanger van donorbloed kreeg daarmee ook andermans witte bloedcellen binnen. Daarop kan het lichaam reageren met antistoffen die koortsreacties of andere levensbedreigende verschijnselen veroorzaken."
Een filter voor bloed
Sanquin is vooral bekend als bloedbank, maar doet ook al jaren onderzoek. In de jaren ‘70 werd ontdekt dat katoenwatten zeer geschikt waren om witte bloedcellen te verwijderen uit bloedproducten. Sanquin ontwikkelde hiermee als eerste bloedfilters, dit was revolutionair. Het proces werd doorontwikkeld met nog betere materialen.
Sinds 2001 worden alle bloedproducten in Nederland gefilterd en is dit ook de standaard geworden in heel Europa. Al het donorbloed wordt nu opgesplitst naar rode bloedcellen, bloedplaatjes en plasma. Zodat een patiënt alleen het meest nodige bestanddeel van bloed krijgt.
De donkere kant van witte bloedcellen
Witte bloedcellen beschermen tegen lichaamsvreemde stoffen zoals virussen, bacteriën en parasieten. Maar als je witte bloedcellen via een transfusie binnenkrijgt, kunnen deze cellen juist ook de oorzaak zijn van verschillende soorten (koorts)reacties. Onderzoeker Dirk licht toe: "Dit gebeurt omdat je lichaam dus ook antistoffen aanmaakt tegen 'vreemde' witte bloedcellen. Diezelfde antistoffen – die je met elke transfusie opbouwt in je lijf – breken ook 'vreemde' bloedplaatjes af die je na een transfusie binnenkrijgt. En die zijn bijvoorbeeld voor kankerpatiënten juist heel belangrijk bij bepaalde behandelingen. Daarnaast kunnen witte bloedcellen zelf ook virussen en bacteriën overbrengen bij mensen met een zeer zwakke afweer. Bijvoorbeeld omdat ze ziek zijn of door medicijngebruik, zoals bij kankerpatiënten."
Veilig bloed voor iedereen
Bloedtransfusies zo veilig mogelijk maken, daar draait het allemaal om. Met de komst van het filteren is de hele gezondheidszorg erop vooruitgegaan, mede omdat de kwaliteit van bloedproducten verbeterde door de verwijdering van witte bloedcellen. Meer specifiek is het van extra belang voor zieke mensen, die regelmatig transfusies nodig hebben. Sanquin zet zich dagelijks op vele fronten in om de kwaliteit van donorbloed én transfusies te waarborgen en nieuwe oplossingen te bieden.