Met ingang van januari 2024 zal Sanquin Bloedbank de zogeheten universele risicoanalyse gebruiken. Dan krijgen alle donors dezelfde vragen over relevant risicogedrag en worden de antwoorden langs één en dezelfde meetlat gelegd. Deze in maart 2023 aangekondigde beleidswijziging maakt een einde aan het stellen van vragen die specifiek zijn gericht op mannen die seks hebben met mannen, terwijl veiligheid van bloedproducten behouden blijft.
Bij de universele risicoanalyse beantwoorden alle donors dezelfde vragen om risico’s op bloedoverdraagbare infecties als gevolg van seksueel gedrag te beoordelen. Op basis van gedrag worden àlle donors volgens dezelfde criteria toegelaten of uitgesloten. Het geslacht van hun seksuele partner maakt hierbij niet meer uit. Dat betekent dat Sanquin Bloedbank geen vragen meer stelt specifiek voor mannen die seks hebben met mannen.
Wat verandert er voor donors?
De universele risicoanalyse geldt voor alle bloed- en plasmadonors. Bij de vragenlijst voorafgaand aan de donatie krijgen alle donors de vraag of zij in de vier maanden voorafgaand aan de donatie een nieuwe seksuele partner hebben gehad, of meerdere seksuele partners hebben gehad. Zo ja, dan zal tijdens de keuring worden bepaald of er sprake is geweest van seksueel gedrag met een verhoogd risico op een bloedoverdraagbare infectie. De focus ligt daarbij op anaal seksueel contact, ongeacht of dit met mannen of vrouwen is gebeurd.
In sommige gevallen kan dit betekenen dat donors worden uitgesteld voor bloed- of plasmadonatie waar dat voorheen niet zo was. Dat komt omdat nu dezelfde regels gelden voor iedereen.
Blijft bloed veilig voor patiënten?
Sanquins onderzoek wijst uit dat deze aanpassing geen significant verschil zal maken voor de veiligheid van bloedproducten. De combinatie van de vragenlijst en het testen van bloed- en plasmadonaties is de basis van de veiligheid van bloedproducten. Het testen blijft onveranderd en de vragenlijst blijft er op gericht om donors met een hoger risico op bloedoverdraagbare infecties uit te sluiten voor een donatie.
Stapsgewijze verruiming
Sanquin heeft sinds 2015 in stappen het beleid rondom bloed- en plasmadonatie door MSM steeds verder verruimd. Elke stap werd voorbereid met uitgebreid onderzoek onder de MSM-doelgroep en onderzoek naar hoe bloedoverdraagbare infecties zich onder de bevolking verspreiden. Na elke verruiming van het beleid is vastgesteld dat er geen significant verschil was in de - continu lage - aantallen besmette bloeddonaties voor en na de beleidsverruiming. Deze laatste stap kent een vergelijkbare voorbereiding. Dat geeft Sanquin het vertrouwen dat het nieuwe beleid veilig ingevoerd kan worden.
Sanquin blijft hierover in nauw contact met bloedbanken in andere landen die hun beleid op vergelijkbare wijze hebben aangepast (Frankrijk, UK, Canada en de VS).
Voor meer informatie, zie het dossier Donorkeuring en mannen die seks hebben met mannen