In een serie artikelen beschrijven we het belang van plasma en wat komt kijken bij het organiseren van de internationale plasma-inzameling om patiënten te kunnen blijven helpen met plasmageneesmiddelen. In dit vijfde artikel beschrijven we het Europese antwoord op de achterblijvende inzameling van plasma.
De Europese inzameling van bloed en plasma is decentraal georganiseerd. Dat wil zeggen dat de Europese landen elk hun eigen werkwijze bepalen hoe zij bloed en plasma inzamelen en daar uit bloedproducten en geneesmiddelen voor hun patiënten beschikbaar maken. Die versnipperde werkwijze helpt niet om Europa onafhankelijk te maken. Iets dat nu wel nodig is.
Uitdaging aangegaan
Die uitdaging is daarom als eerste aangegaan door internationaal actieve organisaties die als belangenbehartiger goed bekend zijn met dit probleem. Dat zijn de International Plasma and Fractionation Association (IPFA, een associatie van non-profit plasma organisaties), de European Hematology Association (EHA, een belangenbehartiger voor hematologie professionals) en de European Blood Alliance (EBA, een associatie van non-profit bloedinzamelaars).
Die partijen hebben de uitdaging van voldoende plasma inzamelen binnen Europa op de agenda gezet. Door hiervoor speciale bijeenkomsten te organiseren, konden bloedinzamelende partijen en inhoudelijke specialisten wereldwijd samenkomen en met een grensoverschrijdende blik kijken naar de uitdaging waar Europa voor staat.
Via onderzoek naar versterking
De EBA heeft inmiddels, samen met een aantal andere partijen, een Europese subsidie ontvangen om te analyseren wat de beste praktijkvoorbeelden zijn van plasma-inzameling in Europa. Uit die beste praktijkvoorbeelden worden dan aanbevelingen en richtlijnen opgesteld. Daar kunnen andere Europese bloedinzamelaars hun voordeel mee doen om hun eigen keten te verbeteren, van plasma-inzameling tot aan het gebruik van plasmageneesmiddelen.
En dat beslaat een breed veld: denk daarbij aan het werven van donors, hoe het plasma efficiënt te verwerken tot geneesmiddel, juridische grenzen en kansen. Natuurlijk wordt ook gekeken naar hoe de vraag naar plasmageneesmiddelen precies in elkaar steekt. Want de grootste vraag is naar antistoffen uit plasma. Die maken maar een klein deel uit van een plasmadonatie, en daarom moeten die heel bewust en gericht worden voorgeschreven. Door zowel de plasmainzameling te laten groeien als de toenemende vraag te beperken, wordt het plasmatekort van twee kanten aangepakt.
Niet alleen bloedbanken
Dat is een grote klus. Daarvoor waren de Europese bloedbankorganisaties te gast bij Sanquin om te bespreken hoe dit aangepakt moet worden. Een brede blik is daarbij nodig, want de oplossing ligt niet alléén bij bloedbanken en plasmaverwerkers. In elk land spelen ook nationale politieke en wettelijke kaders een belangrijke rol, omdat die het functioneren van de nationale plasmamarkt bepalen. Dus om zeker te maken dat goede ideeën ook echt uitgevoerd kunnen worden, kwamen bij deze bijeenkomst óók de nationale bevoegde instanties op bezoek. Zo is vanaf de start de hand uitgestoken: dit initiatief slaagt alleen als er gezamenlijk wordt gewerkt.
Sanquins rol
Sanquin Bloedbank ziet voor zichzelf en andere Europese non-profit bloedbanken een leidende rol in het méér inzamelen van plasma, uiteraard zonder dat dit ten koste gaat van de gezondheid van de donor. Daphne Thijssen-Timmer, directeur Bloedbank, vicevoorzitter van EBA en leider van het SUPPLY-project, zegt daarover: “Het is belangrijk dat we kennis en expertise van bloedbanken bundelen om toekomstige ontwikkelingen op EU-niveau te begeleiden. We moeten daarbij blijven kijken hoe vrijwillige, onbetaalde bloeddonors kunnen helpen bij het vergroten van het volume van plasma-inzameling.”