Veelgestelde vragen

Je kunt het beste gaan liggen met je benen omhoog of gaan zitten met het hoofd tussen je knieën. Dan kan er makkelijk weer bloed naar je hoofd stromen, waardoor de duizeligheid minder wordt. 

Als deze klachten vier uur na thuiskomst nog bestaan, neem dan contact op met de arts van de bloedbank. Je kunt ons bereiken via 088-730 8686 op maandag t/m donderdag 8:00-20:00 uur en vrijdag 8:00-17:00 uur. Neem buiten deze tijden of in het weekend contact op met de huisartsenpost in jouw regio. Bij een levensbedreigende of spoedeisende situatie moet je altijd alarmnummer 112 bellen.

Wanneer je bloed hebt gegeven, daalt de bloeddruk een heel klein beetje, maar deze stijgt later weer en stabiliseert snel. Bloed geven is dus geen behandeling tegen een te hoge bloeddruk.

Als je gaat doneren, is het belangrijk dat je je fit voelt en genoeg gegeten en gedronken hebt. Als je goedgekeurd wordt voor donatie, zou je in principe de afgenomen hoeveelheid van je donatie moeten kunnen missen. Dit wordt vanzelf weer aangemaakt door je lichaam.

Desondanks worden donors soms toch niet lekker tijdens of na donatie, lees hier meer over: "Ik ben flauwgevallen, hoe kan ik dit voorkomen?".

Voor sporten rondom donatie hebben we specifieke adviezen.

Mocht je toch last krijgen van de donatie, bespreek dit bij je volgende bezoek of neem vooraf contact met ons op.

Het AstraZeneca vaccin werd niet meer ingezet vanwege een risico op trombose. Andere -niet peer-reviewed en daarmee wetenschappelijk ongecontroleerde- publicaties noemen een grote verscheidenheid van aandoeningen zoals pericarditis, kanker, myocarditis, de ziekte van Creutzfeld-Jakob (variant), tromboses/klonteringen, “stroperigheid” van bloed, longschade, hartinfarct, een “afwijkende samenstelling” van bloed onder een bepaalde microscoop. Of er bestaat onrust over bestanddelen van het vaccin of de spike-eiwitten (soms van infectie, soms als gevolg van vaccinatie). Of er zijn zorgen over long-covid.

Al die aandoeningen/complicaties zouden zonder twijfel iemand gezondheidsproblemen geven. Als daar sprake van is, dan wordt die persoon uitgesteld van donatie. Iemand die niet fit is of zich niet fit voelt, doneert niet.
Daarnaast wordt zo’n 7.500 keer per week bloed gedoneerd, waaruit jaarlijks ongeveer 700.000 transfusies aan 80.000 patiënten worden gegeven en nog eens 25.000 patiënten plasmageneesmiddelen gebruiken. Er is sinds de aanvang van de Covid-19 vaccinaties (6 januari 2021) tot op heden geen enkele melding gedaan van een nadelig effect van bloedtransfusie bij patiënten dat veroorzaakt werd doordat het gedoneerde bloed afkomstig was van een donor die een coronavaccinatie heeft gehad. Niet bij Sanquin, en niet door Europese bloedbanken bij de European Centre for Disease prevention and Control (ECDC).
 

Nee, bloed geven voor serum is gelijk aan een 'gewone' bloeddonatie.

Omdat het oog erg vatbaar is voor een herpesvirusinfectie, wordt je bloed naast de gebruikelijke testen nog aanvullend getest op een aantal herpesvirussen.

Ja. De donor is met zorg gekozen en zal met betrekking tot de zogenaamde ‘weefseltypering’ (HLA, kenmerken van witte bloedcellen) zo veel mogelijk lijken op de ontvanger, maar het DNA van de donor zal niet identiek zijn aan het DNA van de ontvanger. Er zijn, als alles goed gaat, na de transplantatie dus twee verschillende ‘DNA-profielen’ te onderscheiden. Het is zelfs mogelijk dat de ontvanger wisselt van bloedgroep. 

Dat is nauwelijks het geval. In de eerste plaats hebben rode bloedcellen geen kern en dus geen DNA. In de tweede plaats hebben rode bloedcellen een beperkte levensduur van enkele maanden. Een bloedtransfusie overbrugt dus een periode van bloedarmoede, maar daarna is het lichaam weer aangewezen op de eigen productie van rode bloedcellen. Van de toegediende cellen is dan niets meer over.

Nee, een vaccinatie zet je immuunsysteem aan het werk om antistoffen te maken tegen het coronavirus. Een bloed- of plasmadonatie heeft hier geen invloed op.

Een adreswijziging of een andere verandering in je gegevens regel je het snelst in je persoonlijke account in MijnSanquin. Verder kun je het ook doorgeven via het wijzigingsformulier op onze website.

De meeste mensen met trombcytopenie (tekort aan bloedplaatjes) hebben geen klachten ervan. Als er wel klachten ontstaan, gaat dat meestal om spontane bloedingen, zoals bloedneuzen of blauwe plekken.  

Bekijk deze infographic om in te zien hoe de prijs van een eenheid rode bloedcellen is opgebouwd.

Sanquin is in 1998 ontstaan uit een fusie van de Nederlandse bloedbanken en het Centraal Laboratorium van de Bloedtransfusiedienst van het Nederlandse Rode Kruis (CLB). Op grond van de Wet inzake bloedvoorziening is Sanquin als enige organisatie in Nederland aangewezen om zorg te dragen voor de behoefte aan bloedproducten.

Er zijn twee hoofdvormen van Creutzfeldt-Jakob (CJD). Het ontstaan van de ziekte is bij beide varianten anders.  

Klassieke vorm 

De klassieke vorm kan op verschillende manieren opgelopen worden. Ten eerste kan het spontaan ontstaan, dit komt het meeste voor. Het kan ook in families voorkomen, dus erfelijk zijn. Een andere mogelijkheid is overdracht door transplantatie van hersenvlies of hoornvlies van het oog. Tot slot kon klassieke CJD overgedragen worden door behandeling met menselijke groeihormonen uit de hersenen. Het gebruik van menselijk groeihormoon is inmiddels gestaakt in Nederland.  

Variant vorm 

De variantvorm kan worden opgelopen door het eten van vlees van met BSE ('gekkekoeienziekte') besmette runderen. Dit kwam vooral voor onder koeien in het Verenigd Koninkrijk ten tijde van de BSE-epidemie in de jaren ’90 van de vorige eeuw.

De eiwitten die CJD veroorzaken kunnen zeer waarschijnlijk via bloed of plasma overgedragen worden. Dit betekent dat zowel de klassieke vorm als de variantvorm door een transfusie, transplantatie of door gebruik van besmette medische instrumenten overgedragen kan worden.

De ziekte is heel zeldzaam, dus de kans om de ziekte op te lopen, is ontzettend klein.

Lees verder:  

• Wat is de ziekte van Creutzfeldt-Jakob?
• Creutzfeldt-Jakob en bloed geven

Met een testament kunt u zelf bepalen hoe uw vermogen en bezittingen worden verdeeld als u er straks niet meer bent. Zo kunt u bijvoorbeeld uw kleinkinderen, vrienden, maar ook goede doelen benoemen als legataris of erfgenaam. Wilt u nalaten aan Sanquin? Dat kan via het Sanquin Research Fund. De gift uit uw nalatenschap komt dan ten goede aan levensreddend onderzoek dat ruim 200 onderzoekers uitvoeren in ons eigen laboratorium. De gegevens die u nodig heeft voor de notaris zijn als volgt: Sanquin Research Fund, Plesmanlaan 125, 1066 CX Amsterdam, IBAN: NL80 ABNA 0107132419, Rsin nummer: 863283056, KVK 84616865.

Wilt u liever eerst meer weten? Neemt u dan contact op via contact@sanquinresearchfund.nl

Wil je niet langer als anti-COVID-19-donor ingeschreven staan? Dan kun je telefonisch contact opnemen met het Donor Service Center via: 088-730 8686. We zijn bereikbaar van maandag t/m donderdag van 08:00 tot 20:00 uur en vrijdag van 08:00 tot 17:00 uur.

Als je je speciaal voor dit doel als donor hebt aangemeld bij Sanquin dan willen we je vragen eens na te denken over het voorzetten van je donorschap. Ook als gewone plasmadonor of als bloeddonor bent je heel hard nodig. Jouw donaties redden mensenlevens!

Komt dit nu niet gelegen? Je kunt je ook later altijd weer inschrijven als donor via het aanmeldformulier op onze website.

Er zijn veel mogelijke oorzaken van een zuurstoftekort in het bloed, waaronder longziekten en infecties.

Bij elkaar kost je bezoek aan de bloedbank ongeveer een uur. Dit is inclusief het invullen van de vragenlijst en de keuring. Het bloed geven zelf duurt ongeveer tien minuten. Sanquin heeft een ruime hoeveelheid locaties, verspreid door heel Nederland, dus er is er altijd wel één bij jou in de buurt.

Als je een beroep of hobby hebt waarbij flauwvallen een ernstig gevaar kan betekenen voor jezelf of anderen, dan raden we je aan deze activiteit niet binnen twaalf uur na de donatie uit te oefenen. Dus ben je een piloot, duiker, buschauffeur of kraandrijver, neem dan eerst twaalf uur rust voor je weer aan de slag gaat.

Je mag bloed of plasma geven vanaf 18 jaar en tot en met 79 jaar. Aanmelden als donor mag tot en met je 64e.

Plasma bestaat voornamelijk uit water. Het water wordt binnen enkele uren weer aangevuld door drinken en onttrokken aan andere weefsels. De diverse eiwitten, elektrolyten en andere stoffen die in het plasma zitten, worden in enkele uren tot zeven dagen na de donatie weer aangemaakt of aangevuld door opname uit voeding.

Hemoglobine zit in rode bloedcellen. De rode bloedcel ontstaat in 6 dagen. Per seconde maakt je lichaam 2-3 miljoen nieuwe rode bloedcellen aan, met hierin hemoglobine.

Ben je je wachtwoord vergeten of wil je een nieuwe aanmaken? Dat kan in MijnSanquin.

Mannen mogen maximaal vijf keer per jaar bloed geven, vrouwen drie keer per jaar. Het is afhankelijk van je bloedgroep hoe vaak je wordt opgeroepen.

De bloedgroep O-negatief wordt relatief veel gebruikt in de ziekenhuizen. Bloed met deze bloedgroep kan namelijk in noodgevallen aan iedere patiënt gegeven worden. Bloeddonors met deze bloedgroep worden daarom vaak het maximaal aantal keer opgeroepen voor een donatie.

Bloed geven
Vrouwen mogen maximaal drie keer per jaar bloed geven, mannen maximaal vijf keer per jaar. Hoe vaak je wordt opgeroepen hangt af van de bloedgroep die op een bepaald moment nodig is. Een patiënt krijgt bij voorkeur bloed van zijn eigen bloedgroep. We hebben daarom alle bloedgroepen hard nodig.
Bloeddonors met bloedgroep O-negatief worden het maximaal aantal keer uitgenodigd om bloed te geven. De bloedgroep O-negatief wordt relatief veel gebruikt in ziekenhuizen, omdat deze bloedgroep in noodgevallen aan iedere patiënt gegeven kan worden.

Plasma geven
Je kunt tot 26 keer per jaar plasma geven, dit is voor mannen en vrouwen hetzelfde. Wil je minder vaak plasma geven dan mag dat natuurlijk ook. Omdat er veel plasma nodig is om alle patiënten te helpen, vinden we het fijn als je minimaal zes keer per jaar plasma geeft. 

Hoewel je 7 dagen na een donatie een nieuwe afspraak kunt maken, is het advies is om een interval van 14 dagen aan te houden. Als plasmadonor kun je namelijk in totaal 26 keer per jaar doneren. Zo spreid je je donaties gelijkmatig over het jaar uit.

Via bloedonderzoek wordt bepaald of je rhesus positief of rhesus negatief bent. Dit onderzoek wordt meestal gedaan tijdens de zwangerschap. Bij Sanquin bepalen we de bloedgroep van donors ook. 

Het geven van bloed voor serumoogdruppels werkt hetzelfde en duurt even lang als een normale bloeddonatie, namelijk ongeveer tien minuten. We nodigen een donor minimaal vier keer per jaar uit om bloed te geven voor serum.

Omdat het oog erg vatbaar is voor een herpesvirusinfectie, wordt je bloed naast de gebruikelijke testen nog aanvullend getest op een aantal herpesvirussen.

Verder is het enige verschil dat het bloed wordt opgevangen in een zak zonder antistollingsmiddel, een zogeheten “droge zak”. Het bloed in de zak stolt daardoor en wat overblijft is ongeveer een kwart liter serum (280 ml) waar oogdruppels van worden gemaakt. De rode cellen zijn hierdoor helaas niet meer bruikbaar voor transfusie.

Een serumdonatie gaat hetzelfde als een bloeddonatie en duurt ongeveer tien minuten. Het enige verschil is dat jouw halve liter bloed wordt opgevangen in een zak zonder antistollingsmiddel, waardoor het bloed stolt. De rode cellen zijn daardoor niet bruikbaar voor transfusie.

Wat overblijft, is ongeveer een kwart liter serum, dat voor het kweken van cellen gebruikt kan worden. Sanquin verricht de zelfde veiligheidstesten voor een serumdonatie als voor andere donaties.

Wil je je afspraak verzetten of afzeggen? Dan horen we dat graag, zodat we iemand anders kunnen oproepen. Laat het aan ons weten via de link in de afspraakbevestiging of via MijnSanquin.

Bij de keuring mogen geen derden aanwezig zijn, met uitzondering van kinderen jonger dan 6 jaar.

Wil je bloed of plasma doneren? Fantastisch! Het is alleen wel belangrijk dat er in jouw bloed geen infectieziekte zit. Anders is het niet veilig voor de gezondheid van de patiënt die jouw bloed ontvangt. Als je seks hebt gehad, kun je een bloedoverdraagbare infectieziekte hebben opgelopen. Daarom zijn we extra voorzichtig en hebben we regels opgesteld. 

Jouw bloed wordt met de medische keuring op je eerste afspraak getest op deze infectieziekten: Hepatitis B, Hepatitis C, Hepatitis E, Syfilis, HIV, HTLV-I/II. Als uit de bloedtest blijkt dat je besmet bent met een infectieziekte, dan hoor je dat van ons. Je kunt dan nooit meer of tijdelijk geen bloed doneren, afhankelijk van of de infectieziekte uit je bloed verdwijnt.

Heb je een soa (seksueel overdraagbare aandoening) opgelopen, seksueel contact gehad met iemand die een soa heeft of twijfel je hierover? Neem dan contact met ons op via 088-7308686.

Meer weten: lees dat op deze pagina.

Bloed bestaat uit meerdere onderdelen en de bewaringstermijn verschilt per onderdeel. Rode cellen kunnen 35 dagen worden bewaard, bloedplaatjes zeven dagen en plasma wordt ingevroren en kan dan zelfs twee jaar of langer worden bewaard.

Bij een donatie geef je een halve liter bloed af en drie buisjes voor de testen. Het afname- en bewerkingssysteem van de bloedbank is volledig afgestemd op een halve liter waardoor het niet mogelijk is van deze hoeveelheid af te wijken. 

Er zijn ruim 380 verschillende bloedgroepen. Meestal gaat het bij de bloedbank om de bloedgroepen van het ABO-systeem en om het rhesus (D)-kenmerk of de rhesus-factor (+ of -). Er zijn op basis hiervan acht bloedgroepen, namelijk A+, A-, B+, B-, O+, O- AB+ en AB-

De hoeveelheid bloed in het menselijk lichaam is 7% en dit bestaat weer voor 86% uit water.

Gemiddeld heeft een vrouw 4,5 liter bloed en een man 5,6 liter. Bij iedere bloeddonatie geef je 500 ml bloed. Je lichaam kan dit goed missen, maar heeft wel weer tijd nodig om te herstellen.

Tussen twee bloeddonaties moet daarom minimaal 56 dagen (8 weken) zitten voor mannen; voor vrouwen is dat 122 dagen (4 maanden). De hersteltijd na een bloeddonatie is voor vrouwen namelijk langer.

15% van de Nederlanders zijn rhesus negatief.  

Van één donatie maken we ongeveer 1.500 doseringen oogdruppels. Dit is voldoende om één patiënt een jaar lang te kunnen behandelen. Met vier donaties per jaar help je dus vier patiënten een jaar lang!

Afhankelijk van je geslacht, lengte en gewicht geef je tussen de 500 en 820 ml plasma per donatie. Dit wordt door je lichaam binnen een paar dagen weer aangemaakt.

Ja, dat is wel mogelijk, zolang je rekening houdt met het volgende:

Na een donatie heeft je lichaam tijd nodig om te herstellen. Sporten gedurende de eerste 12-24 uur geeft meer kans op duizeligheid of flauwvallen.

Kort voor een hele of halve marathon doneren is niet verstandig als je optimaal wilt presteren. Dit hangt samen met je Hb. Overleg tijdens de keuring over je plannen. Dan kunnen we bepreken wat je reserve is en hoe lang van tevoren je beter niet kunt doneren.

Na een grote prestatie als het lopen van een marathon of een wandelvierdaagse is je Hb tijdelijk lager, omdat er bij grote lichamelijke inspanning rode bloedcellen kapot gaan. Wachten met het geven van bloed is dan ook verstandiger.

Het is helaas niet mogelijk om deze twee donatiesoorten te combineren omdat dat voor ons niet uitvoerbaar is. Het verhoogt de kans op fouten als plasma- en bloeddonaties van één en dezelfde donor door elkaar heen gaan lopen. Voor het geven van plasma gelden namelijk andere regels dan voor het geven van bloed. Er gelden andere medische voorwaarden en onze administratieve systemen voor beide donatiesoorten zijn verschillend ingericht.

Een uitzondering voor tijdelijke omzetting naar plasmaferese wordt gemaakt als je in een gebied bent geweest waar malaria voorkomt. Andersom kan het wel zijn dat een plasmadonor wordt gevraagd om eenmalig bloed te doneren als dat nodig is voor de voorraad. Het omzetten naar een andere donatiesoort voor een langere periode is natuurlijk altijd bespreekbaar.

Het is belangrijk dat er in jouw bloed geen bloed overdraagbare infectieziekte zit. Anders is het niet veilig voor de gezondheid van de patiënt die jouw bloed ontvangt. Elke bloed- en plasmadonatie wordt getest op een aantal infectieziekten, maar deze test is niet direct na het oplopen van een besmetting 100% betrouwbaar. Dit kan enige tijd duren. Het kan dus zijn dat een eerdere bloedtest aan heeft gegeven dat je geen infectieziekte hebt, terwijl dat eigenlijk wel zo was. Ook testen we niet op alle infectieziekten. Om die reden is het belangrijk dat je een bloed overdraagbare infectieziekte aan ons doorgeeft. Heb je de laatste 12 maanden bloed of plasma gegeven? Neem dan snel contact met ons op via 088-7308686 (lokaal tarief).

Bij ongeveer één op de duizend bloeddonaties treedt een zogenaamde vasovagale reactie op die kan leiden tot een flauwte, een kortdurend bewustzijnsverlies door lage bloeddruk en een langzame pols. Zo’n flauwte wordt deels veroorzaakt door het verlies van 500 ml bloed. Ook plasmadonors kunnen soms flauwvallen. Oorzaak is vaak  een combinatie van vochtverlies, spanning en de prikkeling van de vaatwand door de naald die deze (reflex)reactie in gang zet. Het is vergelijkbaar met het snel van houding veranderen, van liggen naar staan. 

 In liggende houding, liefst met de benen wat hoger, herstel je in de regel snel. 

Om dit te voorkomen, kun je de volgende maatregelen treffen:

• fit zijn als je komt doneren
• voor de donatie voldoende eten en drinken
• tijdens en na de donatie extra water en zout nemen
• (half)liggend bloed of plasma geven
• voor afleiding zorgen
• niet te snel opstaan na donatie
• een spierspanningstechniek toepassen (van het onderlichaam)
• na afloop minstens tien minuten aan de koffietafel iets blijven drinken.

Als je ten minste 14 dagen geen verkoudheidsklachten meer hebt en je je weer helemaal fit voelt, mag je weer bij Sanquin komen.

Stuur een mail naar donorstudies@sanquin.nl of bel naar 06-22176791. Deze contactgegevens zijn alleen bedoeld voor onderzoeksdoeleinden. Vul voor andere vragen het algemene contactformulier in of bel naar ons Donor Service Center (088-730 8686).

De uitbraak van het zika-virus in Zuid- en Midden-Amerika heeft voor ons op dit moment nog geen gevolgen, dus zijn er geen aanvullende maatregelen nodig. De gebieden waar het zika-virus voorkomt, vallen buiten Europa en dus is standaard al minimaal vier weken uitstel van toepassing. Dat is meer dan voldoende. Mocht je als donor het virus hebben opgelopen, dan ben je na deze periode niet meer besmettelijk. Een infectie verloopt overigens meestal zonder ziekteverschijnselen en is na twee tot zeven dagen voorbij. Mocht je toch klachten hebben gehad tijdens de reis of na terugkeer, overleg dan met de donorarts.

Bij het afnemen van een halve liter bloed moet het bloed redelijk vlot in het zakje stromen omdat anders de verhouding van bloed tot de bewaarvloeistof te lang niet optimaal is en de kwaliteit van het bloed vermindert. Verder bestaat de kans dat het bloed stolt in de slang. Daarom gebruiken we ook een vrij dikke en korte naald. Deze naald is niet geschikt om in oppervlakkige aderen te prikken.

Door onze standaardmanier van prikken op de meest geschikte plek, in de elleboogplooi, hebben onze medewerkers een goede routine ontwikkeld waardoor het vrijwel altijd goed verloopt. Prikken op andere plekken zou het lastiger maken. In het ziekenhuis zijn er diverse materialen en naalden om bloed af te nemen, voor het geval dit nodig is voor onderzoek. Meestal lukt het daar wel om een kleine hoeveelheid af te nemen, ook uit dunne vaten en desnoods uit een ander bloedvat.

Het is niet meer mogelijk om een donorpas aan te vragen. De donorpas is sinds 2022 niet meer in gebruik. 

Je hebt geen donorpas meer nodig om bloed te geven. Je hoeft alleen je oproep en identiteitsbewijs mee te nemen naar je afspraak.