Bang voor de naald? het went!

Wie langer bloeddonor is, blijkt steeds minder te stressen bij het bloed geven. Dat vond Maurits Hoogerwerf tijdens zijn promotieonderzoek bij Sanquin. Hij onderzocht lichamelijke en psychische stress bij donors.

Vooral het moment dat de naald erin en eruit gaat kan stress opleveren. Ervaren donors bleken nog nauwelijks stress te ondervinden. Om te voorkomen dat nieuwe donors afhaken is het daarom zaak bij hen de stress zoveel mogelijk weg te nemen. Een belangrijke taak voor de medewerkers.

Soms haken donors al na een paar keer doneren af. Dat is zonde, want bloeddonors zijn hard nodig. Waarom donors afhaken is niet precies bekend. Maurits Hoogerwerf wilde weten of stress door het bloedprikken een reden zou kunnen zijn. Nog nooit eerder was er onderzoek naar donorstress gedaan. Maurits volgde daarom 400 donors bij hun donatie, van binnenkomst tot vertrek, en bepaalde stressfactoren op zeven momenten.

Foto: Lenus van der Broek
Foto: Lenus van der Broek
zoom_out_map

Routine

Nieuwe donors bleken een stresspiek te hebben bij het aanprikken. Ook bij de gezondheidskeuring vooraf zag Maurits verhoogde signalen van stress: de bloeddruk stijgt, de hartslag versnelt en het stresshormoon cortisol verschijnt in het bloed. Hij peilde de psychische stress van de donors met een vragenlijst. Opvallend was dat donors die al twintig keer hebben gedoneerd nauwelijks stress ervaren. Kennelijk wordt het doneren van bloed op den duur routine.

Bloedstolling

Maurits deed nog een opmerkelijke ontdekking: Stress heeft invloed op de bloedstolling. “Het gaat maar om een klein effect dat niet de kwaliteit van het donorbloed beïnvloed en ook niet schadelijk is voor de donor”. Al met al genoeg reden om zoveel mogelijk stress weg te nemen bij de donors. Medewerkers van de bloedbank zijn daarvoor heel belangrijk, schrijft Maurits in een van zijn stellingen, mede op grond van zijn eigen ervaringen. Met meer dan tachtig donaties mag hij zichzelf ook ervaringsdeskundige noemen.

Maurits Hoogerwerf deed zijn promotieonderzoek bij de groep van Eva Maria Merz bij Sanquin en het Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, AMC-UvA, bij Judith Sluiter en Monique Frings-Dresen. Hij verdedigt zijn proefschrift op 1 november 2017 om 10:00 uur in de Agnietenkapel te Amsterdam.

01 november 2017