ERC Consolidator Grant voor Sanquin onderzoek naar gepersonaliseerde plasmadonaties

Met de prestigieuze ERC Consolidator Grant van de European Research Council krijgt bijzonder hoogleraar Katja van den Hurk (Sanquin, Amsterdam UMC, UvA) nu de kans om diepgravend onderzoek te doen naar de gevolgen van (vaak)  plasma doneren. De ERC financiert toonaangevende onderzoekers die vernieuwende en ambitieuze onderzoeksprogramma’s uitvoeren. De beurs is toegekend vanwege de baanbrekende   en maatschappelijke relevantie van het onderzoeksproject DONOR-PROTECT, en het vertrouwen in Van den Hurk en Sanquin om het project tot een succes te maken.

Een gezonde donor is de basis van een duurzame bloedvoorziening

“Te vaak doneren kan leiden tot ijzer- en eiwittekorten, met grotendeels onbekende gevolgen. Maar wat voor de één te vaak is, kan voor een ander relatief weinig zijn. Toch gelden in Europa uniforme richtlijnen, zonder oog voor verschillen tussen donors. DONOR-PROTECT gaat dat doorbreken”, legt Van den Hurk uit. 

Binnen dit project ontwikkelt zij met haar collega's voor het eerst een gepersonaliseerde strategie om donorgezondheid te beschermen, gebaseerd op:

• grote gerandomiseerde klinische studies (RCT’s) onder bloed- en plasmadonors;
• individuele gezondheidskenmerken, zoals genetica, voeding en geslacht en menstruatiepatronen;
• geavanceerde data-analyse en biostatistiek;
• toetsing van ethische, juridische en maatschappelijke aspecten.

Waar sommige donors  verantwoord vaker kunnen doneren, zullen andere  donors beter worden beschermd door ruimere intervallen of aanvullende interventies. Het resultaat: een duurzame, ethisch verantwoorde bloed- en plasmavoorziening voor heel Europa.

Impact op beleid en praktijk

De aanpak vervangt de huidige ‘one-size-fits-all’ richtlijnen door slimme, op maat gemaakte adviezen. De inzichten zullen worden gebruikt om EU-breed beleid en richtlijnen te verbeteren, waarmee miljoenen toekomstige donaties nog veiliger voor de donor kunnen plaatsvinden.

"Met DONOR-PROTECT beschermen we niet alleen levens, maar ook de helden die levens redden." - Katja van den Hurk 

Samenwerking van top expertise

DONOR-PROTECT wordt uitgevoerd in samenwerking met een interdisciplinair team vanuit de epidemiologie, immunologie, data science en medisch-ethisch onderzoek binnen en buiten Sanquin en Amsterdam UMC: Marieke van Ham en Anja ten Brinke (Sanquin Research), Emanuele Di Angelantonio (University of Cambridge), Christian Erikstrup (Aarhus University), Peter van de Ven (UMC Utrecht), Jean-Baptiste Thibert (EFS), en natuurlijk vele collega's binnen Sanquin die zich bezighouden met donorgeneeskunde, bloedinzameling, donoradministratie, ICT en communicatie.

Stip op de horizon

Over vijf jaar moet het DONOR-PROTECT-algoritme klaar zijn voor implementatie in bloedbanken en plasmacentra in Europa, zodat iedere donor kan rekenen op persoonlijke en veilige zorg, en patiënten op de producten die zij nodig hebben.

Katja van den Hurk: “Ik ben ontzettend trots op en dankbaar voor deze ERC-beurs. Met deze beurs kunnen we wetenschappelijk onderbouwen dat gepersonaliseerde zorg voor donors essentieel is voor een duurzame bloed- en plasmavoorziening. Met DONOR-PROTECT beschermen we niet alleen levens, maar ook de helden die levens redden.”