Onze projecten
Lees hier meer over de projecten die het Sanquin Research Fund ondersteunt.
Beurzen voor jonge onderzoekers
AI helpt bij het opsporen van afwijkende bloedcellen
Sanquin-onderzoeker Tess Afanasyeva heeft een pilotstudie uitgevoerd waarin ze computer vision gebruikte om de vorm van rode bloedcellen bij sikkelcelziekte, een erfelijke bloedziekte, te analyseren. Hierbij leer je de computer beelden te bekijken en te analyseren. Een beter begrip van de vorm van de bloedcellen helpt artsen om de ziekte te diagnosticeren en om in real-time te zien hoe goed een behandeling werkt.
Energievoorziening afweercellen blokkeren
Rebecca Cornelis, postdoc bij Sanquin, zoekt naar manieren om ongewenste antistofreacties tegen te gaan. Die komen voor bij auto-immuunziekten, bloedtransfusies en behandeling met biologische medicijnen. Daarvoor wil ze de B-cellen, de antistof producerende cellen, uitschakelen. B-cellen ontwikkelen zich van prille cel tot antistof producerende cel die op volle kracht draait, en zich nestelt in het beenmerg. Die is daardoor moeilijk bereikbaar voor therapieën. Zo’n cel maakt wel 1000 antistoffen per seconde!
Afweer meten bij gezonde mensen voor betere behandeling oogziekte
Maar liefst een kwart van de bevolking krijgt op latere leeftijd te maken met ouderdomsblindheid, ook wel leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD). Er is momenteel geen goede behandeling voor deze ziekte. De oogziekte heeft een sterke genetische component. Meerdere mutaties in bepaalde eiwitten van het complement systeem, een deel van afweersysteem, worden in verband gebracht met de ziekte. Sanquin-onderzoeker Bert Veuskens heeft onderzocht wat een gezonde samenstelling is van deze eiwitten.
Ontwikkelen van platform voor in vivo gentherapie van bloedziekten
Despoina Trasanidou ontwikkelt met een bijdrage uit het Sanquin Research Fund een platform voor gentherapie voor erfelijke bloedziekten. Voortbordurend op Sanquins expertise in het kweken en genetisch aanpassen van bloedstamcellen, ontwikkelt zij een innovatieve methode om deze cellen direct in het beenmerg te repareren. Zo’n behandeling moet voorkomen dat patiënten chemotherapie krijgen voordat ze de gerepareerde cellen terugkrijgen, en zal dus veiliger zijn.
Verschillen ijzerwaarden in het bloed bij verschillende etnische groepen?
Het is belangrijk voor Sanquin om voldoende bloeddonors met een niet-westerse achtergrond te hebben, om alle patiënten van passend bloed te kunnen voorzien. Deze donors zijn echter ondervertegenwoordigd en de huidige voorwaarden om te doneren zijn niet altijd geschikt voor deze groep, omdat ze zijn gebaseerd op Westerse donors.
Amber Meulenbeld wil zich specifiek richten op de criteria met betrekking tot ijzer. Het zou bijvoorbeeld zo kunnen zijn dat bepaalde etnische groepen lagere Hb-waarden hebben, zonder dat er sprake is van een ijzertekort. Enkele bloedbanken in het buitenland hanteren al een andere ondergrens voor het Hb voor verschillende bevolkingsgroepen. Moeten we dat beleid in Nederland ook invoeren?
Met een bijdrage uit het Sanquin Research Fund onderzoekt Amber hiervoor bij diverse etnische groepen in 1800 samples uit een biobank van het Amsterdam UMC het ferritinegehalte, een maat voor de ijzervoorraad. Het Hb-gehalte was al eerder gemeten. Als blijkt dat mensen met lagere Hb-waarden wel normale ferritinewaardes hebben, zou dit kunnen betekenen dat er inderdaad sprake is van biologische variaties in Hb-waarden tussen verschillende bevolkingsgroepen, terwijl de ijzervoorraad wel op peil is.
Daarnaast onderzoekt Amber in dit cohort ook of sociaal-economische factoren meespelen in het ijzergehalte, die bijvoorbeeld kunnen leiden tot beperkte toegang tot gezonde, ijzerrijke voeding.
Na analyse van de data zal duidelijker worden of een lager Hb-gehalte voortkomt uit biologische variaties tussen de etnische groepen en dus gewoon gezond is, of dat sociaal-economische factoren een rol spelen.
Dit onderzoek is belangrijk om ervoor te zorgen dat mensen met een niet-westerse achtergrond niet onnodig worden uitgesteld van bloeddonatie, om de bloedvoorziening voor alle patiënten zo goed mogelijk te kunnen waarborgen.
Lymfekliermodel voor onderzoek aan ongewenste antistofreactie
Antistoffen beschermen ons tegen ziekmakende micro-organismen. Helaas maakt ons afweersysteem soms ongewenste antistoffen aan, zoals bij auto-immuunziektes, bloedtransfusies en tegen biologische geneesmiddelen. Laura Fernandez, promovendus bij Sanquin Research, onderzoekt hoe die antistofproductie tot stand komt, om aangrijpingspunten te vinden die ziekmakende antistofreacties tegen te gaan.
Onderzoeksprojecten
TIL-therapie bij kinderkanker neuroblastoom lijkt veelbelovend
Van de relatief oude TIL-therapie is aangetoond dat die effectief kan zijn in de strijd tegen huidkanker en een aantal andere kankersoorten. Sanquin onderzoekt nu samen met het Prinses Máxima Centrum of de TIL-therapie eveneens werkt bij de kinderkanker neuroblastoom. Een grote uitdaging omdat het afweersysteem van kinderen anders functioneert dan dat van volwassenen.
Nieuwe gentherapieën voor erfelijke bloedarmoede
Sanquin heeft samen met het Hubrecht instituut verschillende nieuwe vormen van gentherapie ontwikkeld voor sikkelcelziekte en bèta-thalassemie. Dit zijn erfelijke ziektes die leiden tot ernstige bloedarmoede en andere ernstige levensbedreigende complicaties. In Nederland zijn er rond de 2000 patiënten.
Afstoting nieuwe nier onderdrukken met eigen afweercellen
Brenda Raud, uit de onderzoeksgroep van Derk Amsen, onderzoekt hoe genetisch aangepaste afweercellen kunnen worden toegepast om de afstoting van nieren na een transplantatie tegen te gaan.