Jouw bloedgroep: meer dan een paar letters
De ABO bloedgroep is de belangrijkste. Lees hier waarom: Bij bloedgroep A heb je van nature antistoffen tegen bloedgroep B, en omgekeerd. Mensen met bloedgroep O hebben van nature antistoffen tegen bloedgroep A en B. Heb je bloedgroep AB? Dan heb je deze natuurlijke antistoffen niet.
Door die natuurlijke antistoffen komt je afweersysteem onmiddellijk in actie als je bloed met een niet-passende bloedgroep krijgt. Dit kan levensgevaarlijk zijn, en leidt soms tot de dood. Daarom is de ABO bloedgroep de belangrijkste om te weten.
Bloed-bloedcontact
Naast de ABO-bloedgroep bestaan er nog veel meer, wel 380 in totaal. Ongeveer 25 hiervan zijn ook regelmatig van belang bij bloedtransfusies. Bij een mismatch kun je antistoffen maken, maar die maak je pas aan na het eerste bloed-bloed contact. Bij een transfusie, of een zwangerschap.
De ene bloedgroep is de andere niet. Sommige bloedgroepen vallen meer op voor het afweersysteem dan andere. RhD (rhesus D) is daar een voorbeeld van. Deze bloedgroep roept makkelijk een afweerreactie op. Bij 15% van de mensen in Nederland ontbreekt deze bloedgroep. Zij zijn dan RhD-negatief. Daardoor komt een mismatch relatief vaak voor. RhD is dus een bloedgroep om rekening mee te houden. Ook andere bloedgroepen kunnen door het afweersysteem makkelijk worden herkend als lichaamsvreemd. Dat geldt bijvoorbeeld voor RhC, Rhc, RhE en Kell.
Zwangerschap
De natuur heeft uiteraard niet bedacht dat de mens bloedtransfusies uit zou gaan voeren. Helemaal niet gek dus dat je met die bloedgroepen rekening moet houden. Maar hoe zit het dan met zwangerschappen? Waarom maken vrouwen soms antistoffen tegen bloedcellen van hun baby, zoals gebeurt bij rhesusbaby’s? Dat kan toch niet de bedoeling zijn? Is een baby in je buik niet lichaamseigen?
Het is een foutje van de natuur. Onderzoekers van Sanquin hebben onlangs gevonden waar het vandaan komt: Het lichaam is getraind om extra sterk te reageren op lichaamscellen die geïnfecteerd zijn met een virus of parasiet. Deze micro-organismen laten eiwitten van zichzelf achter op de buitenkant van de cel. Bijvoorbeeld een malariaparasiet, die eiwitten achterlaat in de membraan van de rode bloedcel. Het afweersysteem reageert hier met een sterke reactie op. Weg ermee!
Nevenschade
Die sterke en gevaarlijk afweerreactie van een zwangere vrouw tegen de bloedcellen van haar ongeboren kind zou daarmee te verklaren zijn, zeggen de onderzoekers. Het kan gebeuren als de baby een bloedgroep van de vader heeft geërfd die de moeder niet heeft. Zoals de RhD bloedgroep. Als de zwangere vrouw negatief is voor deze bloedgroep, kan het zijn dat zij antistoffen gaat maken tegen de RhD bloedgroep op de rode bloedcellen van haar kind. Sterke antistoffen, die voor ernstige bloedarmoede kunnen zorgen bij de foetus. Het is een soort nevenschade van ons afweersysteem.
Actueel
"Het was een bizarre samenloop van omstandigheden"
Jouw bloed: een levende tijdscapsule
“De wisseltransfusies noem ik ‘mijn cadeautje’”
