menu

WereldReumaDag: (Bij)werkingen van biologicals beter begrijpen

Op 12 oktober, WereldReumaDag, verdedigt Karin van Schie haar proefschrift over biologicals, een nieuwe soort van zeer effectieve medicijnen. Deze worden steeds meer ingezet bij ontstekingsziekten als reuma.

Bij sommige patiënten roept deze therapie echter een antistofreactie op. Van Schie ontdekte dat deze antistoffen het medicijn uitschakelen: ze blokkeren precies het werkzame deel. Deze kennis geeft aanknopingspunten bij het ontwikkelen van toekomstige medicijnen.

Bij reuma worden vaak TNF-remmers voorgeschreven. Deze biologicals zijn therapeutische antistoffen die het ontstekingseiwit TNF te lijf gaan. Van Schie boog zich over vijf verschillende TNF-remmers. Een deel van de patiënten die daarmee worden behandeld maakt antistoffen tegen het medicijn. Van Schie vond dat die patiëntenantistoffen de werking van de medicijnen teniet kunnen doen door net aan het deel van het medicijn te binden dat het ontstekingseiwit TNF zou moeten uitschakelen. In zeldzame gevallen bleken de patiëntenantistoffen en de biological zo aan elkaar te klonteren dat dat vervelende bijwerkingen oplevert.

Lichaamsvreemd

Je zou verwachten dat biologicals voor het afweersysteem bekend terrein zijn. Toch lijkt het er dus op dat juist dat deel van het molecuul dat een ziekmakend eiwit moet uitschakelen, gezien wordt als lichaamsvreemd. Van Schie vond dat dit niet iets speciaals is voor TNF-remmers: diezelfde blokkade kwam ze tegen bij de afweerreactie tegen een biological met een heel andere werking. Dit inzicht draagt bij aan het verbeteren van de behandeling met biologicals. Bovendien geeft deze kennis aanknopingspunten bij het ontwikkelen van toekomstige medicijnen.

Karin van Schie deed haar promotieonderzoek bij de onderzoeksgroep van Theo Rispens. Ze verdedigt haar proefschrift op 12 oktober 2017 om 14:00 uur in de Agnietenkapel te Amsterdam.

13 oktober 2017